تفاوت ارتز و پروتز چیست؟

دستگاه‌های ارتز و پروتز اغلب به جای یکدیگر استفاده می‌شوند. اگرچه این دو دستگاه ظاهر بسیار مشابهی دارند، اما کاربردها و عملکردهای متفاوتی دارند. در واقع، هر یک از این دستگاه‌ها برای یک گروه خاص از بیماران سفارشی‌سازی شده‌اند و نقش‌های متفاوتی در توانبخشی افراد ایفا می‌کنند. ارتزها به عنوان دستگاه‌های حمایتی هستند … از سوی دیگر، پروتزها عمدتاً برای جایگزینی اعضای بریده شده طراحی شده‌اند. این دو ابزار نه تنها در اهدافشان تفاوت دارند، بلکه در ساختارها و شیوه استفاده از آنها نیز متفاوت هستند. در این مقاله، قصد داریم اختلافات اساسی بین دستگاه‌های ارتز و پروتز را مشخص کرده و نقش آنها را در بهبود کیفیت زندگی افراد شرح دهیم.

ارتز چیست؟ وسایل کمکی برای بهبود عملکرد

ارتز به هر وسیله‌ای گفته می‌شود که به بدن فرد متصل می‌شود تا از عضلات، مفاصل و استخوان‌ها حمایت کند و عملکرد آن‌ها را بهبود بخشد. این وسیله به طور معمول در مواردی که یک ناحیه از بدن نیاز به تقویت، پشتیبانی یا تثبیت دارد، استفاده می‌شود. به عنوان مثال، افرادی که دچار آسیب‌های عضلانی، اختلالات حرکتی یا مشکلات مفصلی هستند، می‌توانند از ارتزها برای کاهش درد و افزایش حرکت استفاده کنند.

انواع ارتزها

ارتزها می‌توانند به صورت نرم، سخت یا نیمه‌سخت ساخته شوند و بر اساس نیازهای خاص هر فرد انتخاب می‌شوند. ارتزهای نرم به دلیل انعطاف‌پذیری بالا، برای حمایت موقت از مفاصل آسیب‌دیده و کاهش التهاب مورد استفاده قرار می‌گیرند. از طرف دیگر، ارتزهای سخت معمولاً برای تثبیت مفاصل در هنگام آسیب‌های جدی‌تر به کار می‌روند و می‌توانند حرکت مفصل را محدود کنند تا بهبودی حاصل شود. علاوه بر این، ارتزها می‌توانند در پیشگیری از آسیب‌ها نیز نقش ایفا کنند؛ به‌ویژه در ورزشکاران و افرادی که به طور مداوم تحت فشار فیزیکی هستند.

کاربرد ارتزها

ارتزها بیشتر به عنوان ابزارهایی برای کنترل یا پیشگیری از مشکلات عضلانی-اسکلتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال، ارتزهای زانو می‌توانند مفصل زانو را از آسیب‌ها یا فشارهای مکرر در خلال فعالیت‌های بدنی شدید محافظت کنند. ارتزهای مچ پا یا کفش‌های طبی نیز نمونه‌های دیگری هستند که برای تسکین دردهای مرتبط با ایستادن یا راه رفتن طولانی طراحی شده‌اند. بنابراین، ارتزها دستگاه‌هایی هستند که برای درمان استفاده می‌شوند اما در کنترل آسیب‌های اضافی و حفظ عملکرد صحیح اندام‌ها نیز مفیدند.

پروتز چیست؟ اعضای مصنوعی برای جایگزینی اندام‌های از دست رفته

پروتز، برخلاف ارتز، به اعضای مصنوعی گفته می‌شود که برای جایگزینی یک عضو از دست رفته یا قطع شده طراحی می‌شود. پروتزها معمولاً به افرادی که به دلایلی همچون تصادفات، بیماری‌ها یا نقص‌های مادرزادی، عضو خود را از دست داده‌اند، کمک می‌کنند تا عملکرد خود را بازگردانند و کیفیت زندگی‌شان را بهبود ببخشند. پروتزها می‌توانند شامل اعضای مختلفی از بدن باشند، از جمله دست‌ها، پاها، چشم‌ها، گوش‌ها و حتی اندام‌های داخلی مانند زانو. این وسایل می‌توانند به شکل کاملاً مصنوعی یا ترکیبی از مواد مختلف طراحی شوند و هدف آن‌ها علاوه بر زیبایی، کمک به عملکرد فرد است. در حقیقت، پروتزهای امروزی به اندازه‌ای پیشرفته هستند که می‌توانند حتی در برخی موارد عملکردهای طبیعی عضو از دست رفته را به طور نسبی بازسازی کنند.

انواع پروتز

پروتزها به دو دسته خارجی و داخلی تقسیم می‌شوند. پروتزهای خارجی برای افرادی که اندام‌هایشان به طور کامل از بدن جدا شده است، طراحی می‌شوند و به طور معمول از طریق یک اتصال خارجی بر بدن نصب می‌شوند. به عنوان مثال، افرادی که یک یا هر دو پای خود را از دست داده‌اند، می‌توانند از پروتزهای پا برای بازگشت به زندگی روزمره استفاده کنند.

از سوی دیگر، پروتزهای داخلی از طریق جراحی به داخل بدن فرد قرار داده می‌شوند. این نوع پروتزها معمولاً برای جایگزینی اعضای داخلی مانند زانو، لگن یا مفصل شانه استفاده می‌شوند. پروتزهای داخلی و پروتز اندام فوقانی می‌توانند به فرد کمک کنند تا بدون محدودیت‌های جدی به فعالیت‌های روزانه‌اش ادامه دهد. هدف از طراحی پروتزها، بازگرداندن عملکرد طبیعی و حتی زیبایی به افراد است.

کاربرد پروتزها

پروتزها به طور خاص برای جایگزینی اعضای از دست رفته طراحی شده‌اند و می‌توانند عملکرد یا زیبایی را به فرد بازگردانند. پروتزهای پا، دست، گوش و چشم از جمله رایج‌ترین انواع پروتز هستند که برای بازسازی عملکرد طبیعی اندام‌های از دست رفته به کار می‌روند. پروتزها می‌توانند برای بهبود عملکرد فرد و کمک به بازگشت به زندگی روزمره طراحی شوند. این وسیله‌ها می‌توانند به صورت داخلی یا خارجی نصب شوند و معمولاً پس از جراحی یا قطع عضو، برای بازسازی عملکرد بدن به کار می‌روند.

تفاوت‌های اصلی ارتز و پروتز: تفاوت در اهداف و کاربردها

ارتزها و پروتزها اگرچه هر دو وسایل پزشکی و توانبخشی هستند، اما در اهداف و کاربردهایشان تفاوت‌های زیادی دارند. ارتزها عمدتاً برای حمایت و پشتیبانی از اعضای آسیب‌دیده یا ضعیف استفاده می‌شوند. این وسایل به طور موقت یا دائمی می‌توانند برای افرادی که دچار آسیب یا بیماری‌هایی هستند که عملکرد طبیعی اندام‌ها را مختل می‌کند، تجویز شوند.

ارتزها به بهبود عملکرد کمک می‌کنند، درد را کاهش می‌دهند و از آسیب‌های بیشتر جلوگیری می‌کنند. این وسایل هیچ‌گاه برای جایگزینی یک عضو از دست رفته استفاده نمی‌شوند. به عنوان مثال، افرادی که به دلیل تصادف دچار آسیب به زانو یا مچ پا شده‌اند، می‌توانند از ارتز برای کاهش فشار بر مفصل و جلوگیری از آسیب بیشتر استفاده کنند.

اما پروتزها به طور خاص برای جایگزینی یک عضو از دست رفته یا قطع شده طراحی شده‌اند. این وسایل بیشتر به افرادی که اندام‌های خود را به دلیل بیماری یا حادثه از دست داده‌اند، کمک می‌کنند تا عملکرد آن عضو را دوباره بازسازی کنند و زندگی روزمره‌شان را از سر بگیرند. به عبارت دیگر، پروتزها هدفی کاملاً متفاوت دارند و عمدتاً به عنوان یک عضو مصنوعی عمل می‌کنند تا جایگزین اندام از دست رفته شوند. به عنوان مثال، افرادی که به دلیل قطع پا توانایی راه رفتن را از دست داده‌اند، می‌توانند از پروتز پا استفاده کنند تا مجدداً به فعالیت‌های روزمره خود بپردازند. بنابراین، تفاوت اصلی بین ارتز و پروتز در این است که ارتز برای حمایت و اصلاح حرکت استفاده می‌شود، در حالی که پروتز جایگزین عضو از دست رفته می‌شود.

خلاصه

می‌توان گفت که هر دو ارتز و پروتز ابزارهای مهمی در دنیای پزشکی و توانبخشی هستند که هدف مشترک آن‌ها بهبود کیفیت زندگی افراد است. با این حال، تفاوت‌های بنیادی بین این دو وجود دارد که هرکدام را برای شرایط خاصی مناسب می‌سازد. ارتزها بیشتر به عنوان وسایل کمکی برای حمایت، تثبیت یا بهبود عملکرد اعضای آسیب‌دیده یا ضعیف به کار می‌روند و می‌توانند به صورت موقت یا دائمی تجویز شوند.