ماه توت فرنگی، که به ماه کامل ژوئن معروف است، در سال ۱۴۰۴ (۲۰۲۵) یکی از جذاب‌ترین پدیده‌های نجومی خواهد بود. این ماه کامل در روزهای ۲۰ و ۲۱ خرداد (۱۰ و ۱۱ ژوئن ۲۰۲۵) در آسمان ایران قابل مشاهده است و به دلیل ویژگی‌های خاصش، توجه زیادی را به خود جلب کرده است.
چرا به آن ماه توت‌فرنگی می‌گویند؟
نام «ماه توت فرنگی» ربطی به رنگ یا شکل ماه ندارد. این نام از فرهنگ بومیان آمریکای شمالی گرفته شده که ماه کامل ژوئن را به دلیل فصل رسیدن توت‌فرنگی‌های وحشی این‌گونه نام‌گذاری کرده‌اند. نام‌های دیگری مثل ماه گل، ماه گرم، ماه رز یا ماه ذرت سبز هم در فرهنگ‌های مختلف برای این ماه استفاده شده است.
ویژگی‌های نجومی ماه توت فرنگی ۱۴۰۴
- پایین‌ترین ماه کامل در ۱۸ سال اخیر:
- ماه توت‌فرنگی ۱۴۰۴ در شامگاه ۲۱ خرداد در پایین‌ترین ارتفاع مداری خود نسبت به افق قرار می‌گیرد. این پدیده به دلیل «ایستایی بزرگ ماه» است که هر ۱۸.۶ سال یک‌بار رخ می‌دهد. در این حالت، ماه در جنوبی‌ترین مسیر مداری خود حرکت می‌کند و از نظر ناظران زمینی در نیم‌کره شمالی، بسیار نزدیک به افق دیده می‌شود.
- این موقعیت باعث می‌شود ماه هنگام طلوع و غروب بزرگ‌تر به نظر برسد (به دلیل توهم نوری نزدیک افق) و گاهی رنگی نارنجی یا قرمز زنگ‌زده پیدا کند، زیرا نور ماه از لایه‌های ضخیم‌تر جو زمین عبور می‌کند.
- زمان و مکان رصد:
- بهترین زمان برای مشاهده ماه توت فرنگی در ایران، غروب روز سه‌شنبه ۲۰ خرداد و شامگاه چهارشنبه ۲۱ خرداد است. ماه در ساعت ۷:۱۴ صبح ۲۱ خرداد به وقت تهران به فاز کامل می‌رسد، اما در شب‌های ۲۰ و ۲۱ خرداد تقریباً کامل به نظر می‌رسد.
- ماه از جنوب شرقی طلوع کرده، در آسمان جنوبی حرکت می‌کند و در جنوب غربی غروب می‌کند. بهترین زمان رصد بین ساعت ۱۹:۳۰ تا ۲۱:۰۰ است، به‌ویژه بین ۲۰:۳۰ تا ۲۰:۵۰ که ماه در اوج زیبایی خود خواهد بود.
- فاصله و اندازه:
- ماه در این زمان حدود ۴۰۰ هزار کیلومتر از زمین فاصله دارد و چند روز از اوج مداری خود (دورترین نقطه از زمین) گذشته است. به همین دلیل، اندازه ظاهری آن کمی کوچک‌تر از حالتی است که در حضیض (نزدیک‌ترین نقطه به زمین) قرار دارد.
- بااین‌حال، به دلیل نزدیکی به افق، توهم نوری باعث می‌شود ماه بزرگ‌تر و باشکوه‌تر به نظر برسد، که فرصت عالی برای عکاسی است.
چرا این ماه خاص است؟
- نادر بودن پدیده: پایین‌ترین ارتفاع ماه کامل هر ۱۸.۶ سال یک‌بار رخ می‌دهد. آخرین بار این پدیده در سال ۲۰۰۶ بود و بعدی در سال ۲۰۴۳ خواهد بود.
- جذابیت بصری: رنگ نارنجی یا قرمز زنگ‌زده ماه هنگام طلوع و نزدیکی به افق، آن را به یک سوژه عالی برای عکاسان و علاقه‌مندان به آسمان تبدیل می‌کند.
- ارتباط فرهنگی: نام‌گذاری‌هایی مثل ماه توت فرنگی حس نوستالژیک و ارتباط با طبیعت را در بین مردم زنده می‌کند.
نکاتی برای رصد بهتر
- مکان مناسب: جایی با افق باز و بدون مانع (مثل کوه یا ساختمان) انتخاب کنید.
- زمان‌بندی: غروب ۲۰ یا ۲۱ خرداد را هدف قرار دهید. ساعت ۲۰:۳۰ تا ۲۰:۵۰ بهترین زمان برای دیدن ماه در اوج زیبایی است.
- تجهیزات: نیازی به تلسکوپ نیست، اما دوربین با لنز زوم یا حتی گوشی با قابلیت عکاسی نجومی می‌تواند تصاویر زیبایی ثبت کند.
- هواشناسی: پیش‌بینی هوا را چک کنید تا آسمان صاف باشد.
شایعات و باورهای نادرست
برخی تصور می‌کنند ماه توت فرنگی به رنگ صورتی یا قرمز روشن خواهد بود، اما این‌طور نیست. رنگ ماه فقط به دلیل پراکندگی نور در جو زمین ممکن است کمی نارنجی یا قرمز به نظر برسد. همچنین، این ماه ابرماه نیست، زیرا در نزدیک‌ترین فاصله به زمین قرار ندارد.
جمع‌بندی
ماه توت‌فرنگی ۱۴۰۴ یک فرصت بی‌نظیر برای لذت بردن از زیبایی آسمان شب است. این پدیده نه‌تنها به دلیل ارتفاع کم و رنگ خاصش جذاب است، بلکه به خاطر نادر بودنش (هر ۱۸ سال یک‌بار) ارزش تماشا دارد. شامگاه ۲۰ یا ۲۱ خرداد، دوربین یا گوشی‌تان را بردارید، به جایی با افق باز بروید و از این ماه زیبا لذت ببرید
نظرات کاربران