روغن زیتون: گنجینه سلامتی در آشپزخانه شما

روغن زیتون، یکی از قدیمی‌ترین و مفیدترین روغن‌های گیاهی، نه تنها در آشپزی بلکه در مراقبت‌های پوستی، مو و حتی درمان‌های خانگی برخی بیماری‌ها کاربرد دارد. این مقاله از نسیم سلامتی شما را با انواع روغن زیتون، خواص بی‌نظیر آن و نکات مهم برای تشخیص روغن زیتون اصل آشنا می‌کند.

انواع روغن زیتون

روغن زیتون در انواع مختلفی تولید می‌شود که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند:

• روغن زیتون بکر (Virgin Olive Oil): از اولین پرس زیتون به دست می‌آید و طعم قوی‌تری دارد. مناسب برای سالاد و مصرف خام.
• روغن زیتون فوق بکر (فرا بکر) (Extra Virgin Olive Oil): خالص‌ترین و باکیفیت‌ترین نوع روغن زیتون است که کمترین میزان اسیدیته را دارد. ایده‌آل برای مصرف خام و پخت‌وپز با حرارت کم.
• روغن زیتون تصفیه‌شده (Refined Olive Oil): طی فرآیندهای شیمیایی تصفیه می‌شود و برای سرخ کردن مناسب‌تر است.
• روغن زیتون پوماس (Pomace Olive Oil): از تفاله زیتون استخراج شده و برای پخت‌وپز با حرارت بالا استفاده می‌شود.

بهترین نوع روغن زیتون معمولاً فوق بکر است، زیرا خالص‌ترین و سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هاست.

خواص درمانی و خاصیت روغن زیتون

برای کسانی که می‌پرسند روغن زیتون برای چی خوبه؟ باید بگوییم روغن زیتون به دلیل دارا بودن اسیدهای چرب غیراشباع و آنتی‌اکسیدان‌ها، فواید بسیاری دارد:

• سلامت قلب: کاهش کلسترول بد (LDL) و افزایش کلسترول خوب (HDL).
• ضدالتهاب: پلی‌فنول‌های موجود در روغن زیتون التهاب را کاهش می‌دهند.
• سلامت گوارش: مصرف روغن زیتون می‌تواند به رفع یبوست کمک کند.
• تقویت پوست و مو: به دلیل ویتامین E و اسیدهای چرب، پوست را مرطوب و موها را براق می‌کند.
• روغن زیتون برای کمر درد: ماساژ با روغن زیتون گرم می‌تواند دردهای عضلانی و کمر را تسکین دهد.

جدول ارزش غذایی روغن زیتون (در هر قاشق غذاخوری، حدود 14 گرم)

تشخیص روغن زیتون اصل

تشخیص روغن زیتون اصل از تقلبی یکی از دغدغه‌های اصلی خریداران این محصول است. در ادامه روش تشخیص روغن زیتون اصل را بررسی می‌کنیم:

• رنگ و بو: روغن زیتون اصل چه رنگی است؟ معمولاً سبز مایل به زرد یا طلایی است و بوی ملایم زیتون تازه دارد. روغن‌های تقلبی احتمالا بی‌بو یا بیش از حد شفاف هستند.(البته ممکن است در روغن زیتون تقلبی از اسانس یا رنگ هم استفاده کنند.)
• تست یخچال: روغن زیتون اصل یخ می‌زند؟ بله، روغن زیتون اصل در یخچال (دمای حدود 4 درجه سانتی‌گراد) غلیظ شده و گاهی جامد می‌شود. این ویژگی به دلیل وجود اسیدهای چرب غیراشباع است.
• برچسب و بسته‌بندی: روغن زیتون اصل معمولاً در بطری‌های شیشه‌ای تیره عرضه می‌شود تا از نور محافظت شود. به تاریخ تولید و برند معتبر توجه کنید.
• طعم: روغن زیتون فوق بکر طعمی تند و کمی تلخ دارد که در گلو احساس می‌شود.

روغن زیتون اصل را از کجا تهیه کنیم؟ بهتر است از فروشگاه‌های معتبر یا تولیدکنندگان محلی (مثلا رودبار در گیلان) با گواهی اصالت خرید کنید. برندهای معتبر ایرانی و خارجی مثل لادن، فامیلا یا برندهای ایتالیایی و اسپانیایی گزینه‌های خوبی هستند.

آیا روغن زیتون برای سرخ کردن مناسب است؟

روغن زیتون فوق بکر به دلیل نقطه دود پایین (حدود 190 درجه سانتی‌گراد) برای سرخ کردن با حرارت بالا مناسب نیست. برای پخت‌وپز و سرخ کردن، روغن زیتون تصفیه‌شده یا پوماس بهتر هستند، زیرا نقطه دود بالاتری دارند. با این حال، برای طعم بهتر، می‌توانید از روغن زیتون بکر برای تفت دادن با حرارت ملایم استفاده کنید.

روغن زیتون برای پوست و مو

• روغن زیتون برای پوست صورت: به دلیل خاصیت مرطوب‌کنندگی، می‌تواند خشکی پوست را برطرف کند و به عنوان ماسک صورت استفاده شود. آیا روغن زیتون پوست را سفید می‌کند؟ خیر، روغن زیتون پوست را سفید نمی‌کند، اما می‌تواند با آبرسانی پوست را روشن‌تر و شفاف‌تر نشان دهد.
• روغن زیتون برای مو: هفته‌ای 2 تا 3 بار می‌توانید موها را با روغن زیتون ماساژ دهید تا از خشکی و موخوره جلوگیری شود. کافی است روغن را به ریشه و ساقه مو بزنید، 30 دقیقه صبر کنید و سپس بشویید.
• حساسیت به روغن زیتون: برخی افراد ممکن است به روغن زیتون حساسیت پوستی داشته باشند. قبل از استفاده گسترده، تست حساسیت روی پوست انجام دهید.

روغن زیتون و سلامتی نوزادان

• دادن روغن زیتون به نوزاد: برای رفع یبوست، می‌توانید با مشورت پزشک، مقدار بسیار کمی (نصف قاشق چای‌خوری) روغن زیتون به غذای نوزاد (بعد از 6 ماهگی) اضافه کنید.
• روغن زیتون برای خس خس نوزاد: استفاده از روغن زیتون برای ماساژ قفسه سینه نوزاد می‌تواند به تسکین علائم سرماخوردگی کمک کند، اما حتماً با پزشک مشورت کنید.
• روغن زیتون برای گرفتگی گوش: چند قطره روغن زیتون گرم (نه داغ) می‌تواند به نرم شدن جرم گوش کمک کند، اما این روش باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود.

بهترین زمان خوردن روغن زیتون برای یبوست

برای رفع یبوست، توصیه می‌شود یک قاشق غذاخوری روغن زیتون صبح ناشتا با معده خالی مصرف شود. می‌توانید آن را با آب گرم یا آبلیمو مخلوط کنید تا اثر بهتری داشته باشد.

روغن زیتون تاریخ مصرف دارد؟

بله، روغن زیتون معمولاً تا 18 تا 24 ماه پس از تولید قابل استفاده است، مشروط بر اینکه در جای خنک، خشک و دور از نور نگهداری شود. پس از باز شدن، بهتر است ظرف 6 ماه مصرف شود. بنابراین این باور غلط که روغن زیتون خراب نمی‌شود را کنار بگذارید. برای اطلاعات بیشتر، پیشنهاد می‌کنیم مقاله روغن زیتون نیز مانند هر ماده غذایی دیگری دچار فساد می‌شود! را مطالعه کنید.

نتیجه‌گیری

در این مقاله به انواع روغن زیتون و خواصی که برای بدن دارد پرداختیم. روغن زیتون، به‌ویژه نوع فوق بکر، نه تنها یک ماده غذایی سالم بلکه یک داروی طبیعی برای بسیاری از مشکلات است. با انتخاب خالص‌ترین روغن زیتون و استفاده صحیح از آن، می‌توانید از فواید بی‌شمار آن بهره‌مند شوید. همیشه به دنبال محصولات اصل باشید و از روش‌های تشخیص روغن زیتون اصل استفاده کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید.